Monsters & macho’s

Er komen alsmaar meer extreme visprogramma’s. De presentator waagt daarin z’n leven. Met een gekromde hengel tegen z’n onderbuik staat hij wijdbeens te grommen. “That’s a monster, that’s a monsterfish!”

Het aanbod van hengelsportprogramma’s blijft groeien. RTL 7 herhaalt regelmatig oude seizoenen van Extreme Fishing, een internationaal succesvol hengelprogramma. “Acteur Robson Green reist de wereld rond op zoek naar de meest vreemde, wonderbaarlijke en afgelegen vislocaties om zeldzame en angstaanjagende vissen te vangen”, luidt de omschrijving, die de lading van de serie precies dekt.

De hyperactieve Green is de wegbereider geweest van een nieuw lifestyleformat op tv: de visser als avonturier, een man op zoek naar extreme ervaringen. Green ging verder waar de Australiër Rex Hunt met z’n Fishing Adventures ophield. Hunt was een morsige liefhebber met een camera in de buurt, Green met z’n filmploeg vertegenwoordigt een reizend merk. Hij is Chris Zegers met een hengel.

Bizarre giganten

Liefhebbers van extreem visavontuur kunnen inmiddels het hele jaar door op verschillende zenders terecht. Zo brengt en herhaalt National Geographic regelmatig Fish Warrior, King Fishers, Monster Fish en Wicked Tuna. Allemaal shows die draaien om extreme avonturen en met extreem grote vissen, die het uiterste vragen van de man en materiaal.

In Fish Warrior zoekt ‘muzikant, presentator en extreemvisser’ Jakub Vágner naar “bizarre giganten” in verafgelegen rivieren en oerwouden. “That’s a monster, that’s a monsterfish!”, gromt Vágner als hij in de Amerikaanse jungle een enorme meerval aan de lijn heeft. “The line can break any time.”

Face ripper

Vágner heeft op Animal Planet een pendant in Jeremy Wade, presentator van River Monsters. Bioloog Wade is een vissende Freek Vonk; ook hij gaat gekleed in een broek met veel zakken en een casual kaki shirt, het uniform van de moderne outdoor avonturier. De Brit laat zich in zijn zoektocht leiden door mysterie en anekdotes over verminkingen door monsterlijke waterwezens. Afleveringen dragen titels als Face Ripper en Killer Torpedo. “A honeymoon bride is dragged to her death in the Colombian Amazon”, begint de aankondiging van een van de afleveringen.

Wade’s jacht naar de waarheid achter een mythisch visverhaal eindigt meestal ontnuchterend, maar de weg erheen is moeizaam. Het zit deze avonturier nooit mee: het regent, het onweert en voor de eerste drie commercial breaks is nergens een monster te bekennen. Totdat vlak voordat de expeditie afloopt en het vliegtuig vertrekt de vislijn toch van de spoel giert en Wade “Fish on!!” kan roepen.

Viriel toneel

Wade’s programma is een van drie visshows op Animal Planet. De zender brengt ook nog Off The Hook: Extreme Catches en Hillbilly Handfishin’, programma’s die ook draaien om het vangen van grote vissen, maar waarin vooral paradijsvogels en bizarre vistechnieken een hoofdrol spelen.

Extreme vistelevisie draait om avontuur, uitdagingen en krachtmetingen. De visser vliegt de wereld over op zoek naar monsters, want monsters zijn het zonder uitzondering. De extreme visser doet telkens alsof hij een fysiek gevecht opzoekt dat hem z’n leven zou kunnen kosten. Maar ondanks het gekreun en gevloek eindigt de confrontatie altijd in een gelukzalige glimlach. Het is vooral viriel toneel.

Kritiek

Er zijn niet uitsluitend fans. Sommigen vinden extreme visprogramma’s een uiting van een machocultuur. Ze wijzen erop dat dit soort programma’s geen realistisch beeld geven. De meeste vissen zijn namelijk niet monsterlijk groot of sterk. Vissen en vissers zijn vaak een stuk bedaagder. Wie het realistische polderdocument V.I.S.S.E.N. heeft gezien of eens op VisTV afstemt, realiseert zich dat extreme visprogramma’s eigenlijk hengelporno laten zien.

Deze programma’s stimuleren naast extreem vissen ook discussie over de gevolgen voor de tegenstanders aan de andere kant van de lijn. De meeste extreem grote vissen van Wade en Green zijn namelijk extreem zeldzaam, sommige soorten worden met uitsterven bedreigd. En hoewel ze tegenwoordig vaak weer worden vrijgelaten overleven niet alle monsters het extreme avontuur.

Het is een onderwerp dat de programma’s liever niet aansnijden. Hoewel, soms valt er niet aan te ontkomen. Jeremy Wade’s monsterlijke goliath tigerfish stierf tot z’n schrik voor de camera. Het arme Congolese vissersdorp waar hij te gast was reageerde echter uitzinnig op het aangeboden feestmaal. Was hij toch weer de held van het verhaal.

Dit artikel verscheen eerder op De Nieuwe Pers.